Reconstructie van Albaniana
Als er archeologische opgravingen worden gedaan, is er vaak ook sprake van reconstructies van wat er is gevonden. Van het eerste Romeinse castellum Albaniana is op basis van de opgravingsresultaten inderdaad een goede reconstructie gemaakt. Deze is te zien in het Romeins Museum en er staat een bronzen maquette op het Rijnplein in het centrum van Alphen aan den Rijn.
Van het eerste castellum Albaniana is een getekende reconstructie gemaakt op basis van gegevens van archeoloog Julia Chorus. De reconstructie is door Echo information Design verwerkt in een virtual reality-achtige film waardoor het lijkt alsof de bezoekers een wandeling door het castellum maken. Deze is sinds 2011 te zien in de permanente expositie van het Romeins Museum.
In de loop der jaren is de reconstructie verder verfijnd door Chorus. Zij heeft samen met kunstenaar Marc van de Aa gewerkt aan een maquette van het eerste Alphense castellum. Deze is in brons gegoten en in 2023 op het Rijnplein geplaatst, op de oorspronkelijke locatie van castellum Albaniana.
Om een reconstructie van castellum Albaniana te kunnen maken, moesten de opgravingsresultaten plus zoveel mogelijk andere relevante informatie bij elkaar worden gelegd. Vooral als er delen van gebouwen ontbreken, zoals hier grotendeels het middendeel van het castellum, is het zaak om een goede wetenschappelijk onderbouwde en weloverwogen invulling van de ontbrekende onderdelen te maken. Dat gebeurt door het vergelijken met andere soortgelijke bouwwerken en door deskundig interpreteren van wat er dan wel is opgegraven.
Van Albaniana is vooral veel van het eerste houten castellum bewaard gebleven. Er zijn veel sporen in de bodem gevonden, maar ook veel relatief goed bewaard en dateerbaar hout. Er zijn ook veel voedselresten en botanische resten aangetroffen. Daarnaast zijn er heel veel spullen gevonden: serviesgoed, delen van wapenrustingen en gereedschap. Ook munten en persoonlijke spulletjes zijn opgegraven.
Het eerste castellum is in het jaar 40-41 gebouwd. Direct nadat de omwalling klaar was, is vanaf 42 begonnen met de kadewerken. Het eerste houten castellum is verschillende keren ingrijpend opgeknapt en verbouwd. Tijdens de Bataafse Opstand (69-70) heeft het Romeinse leger dit castellum verlaten en in brand gestoken.
Van de tweede en derde bouwfasen is veel minder gevonden. Dit komt omdat het Romeinse steenwerk is weggehaald, een kleilaag op het castellumterrein is afgegraven en omdat latere bebouwing deze resten verder heeft vernietigd.
Illustratie Echo information design / Museumpark Archeon
