Het landschap in de Romeinse tijd
Als de Romeinen zich in de Rijndelta vestigen wonen hier al duizenden jaren boeren op de oeverwallen. Zij laten hun vee grazen op de riviervlakte. Het landschap bestaat uit een grote rivier met aan beide zijden bewoonbaar gebied. Dit is echter een smalle strook land tussen de rivier en moerassig bos en onbewoonde hoogveengebieden.
Tussen pakweg het huidige Koudekerk en Woerden ligt een smalle corridor bewoonbaar gebied ingeklemd tussen de grote Hollandse veengebieden. Na de laatste ijstijd zijn deze enorme veengebieden ontstaan uit plassen achtergebleven water na de vorming van de strandwallen. Op het laagveen, dat wordt gevoed door grondwater, heeft zich naderhand hoogveen gevormd. Hoogveen wordt gevoed door regenwater.
Veenrivieren
Heel Holland is een waterrijk landschap. De Rijn met haar vele zijarmen stroomt dwars door het veenlandschap naar de Noordzee. Een van deze armen is de Oude Rijn. Veel veenrivieren uit het hoogveengebied wateren af op deze rivier. Veenrivieren als Kromme Aar, Gouwe en Meije. Hun water komt bij het smeltwater uit de Alpen in het voorjaar en bij het regenwater in het najaar.
Oeverwallen
Langs de oevers van de rivieren zijn oeverwallen ontstaan. De rivier is in voor- en najaar breder en laat dan zand en klei achter tijdens overstromingen. Hoe dichter bij de zee hoe meer klei, verder landinwaarts is er meer zand. De oeverwallen zijn vruchtbaar en worden door boeren gebruikt om hun boerderij te bouwen en voor henzelf voedsel te verbouwen.
Riviervlakte
Achter de oeverwallen ligt de riviervlakte. De riviervlakte is de natuurlijke opvang voor rivierwater bij hogere waterstanden. Het land is hier drassig en heel geschikt voor grazend vee. De boeren zijn dan ook veeboeren. De riviervlakte grenst aan moerasbos.
Riet- en zeggevelden
Tussen het moerasbos en de hoogveenkussens liggen smalle riet- en zeggevelden. Het hoogveen watert af op deze rietvelden en er ontstaat een dicht waternetwerk. Hier worden veenrivieren gevormd. Deze verzamelen als het ware het regenwater uit het hoogveen en wateren dan af op de grote rivier de Oude Rijn.
Bomen ♥
Het hele landschap tussen de hoogveengebieden is moerassig. Het bos dat tussen de rivier en het hoogveen groeit is dan ook een moerasbos. Sommige bomen groeien op iets hoger gelegen land, ook in het veengebied, andere hebben graag natte voeten.
In de corridor van de Oude Rijn groeit langs de oevers op de strandwallen een enkele wilg en populier. Het veenbos is dichter begroeid. Er groeien in ieder geval zomereik, els, es, iep, esdoorn en hazelaar.
Er is relatief weinig hout van iep, esdoorn, hazelaar en populier aangetroffen tussen de resten van Albaniana, hetzelfde geldt voor de andere castella tussen Woerden en de kust. Waarschijnlijk komt dit door, voor deze boomsoorten, mindere omstandigheden: hoog grondwater en een voedselarme omgeving.
