Romeinse gebouwen worden in principe verlicht met olielampen. Deze lampen worden over het algemeen in grote hoeveelheden gevonden bij archeologische opgravingen van militaire nederzettingen. Er zijn ook hanglampen en luxere tafellampen.
De olielampen worden gemaakt volgens eenzelfde principe. Ze zijn voorzien van een holte met een luchtgaatje en een vulgat voor de olie en ze hebben een tuit voor de lont. Soms zijn de wanden gewoon glad, maar er zijn ook luxere exemplaren met versieringen zoals een eierlijst of afbeeldingen van dieren. Een ander, later, type is een open olielamp.
Er zijn lampen met een oor tegenover de tuit om de lamp vast te kunnen pakken. Deze lampen worden vaak in het noorden van het Romeinse Rijk aangetroffen. Typisch Romeinse lampen uit het Middellandse Zeegebied hebben meestal geen oor.
De hangende olielampjes, worden aan een of meer kettingen opgehangen. De ketting hangt aan het plafond of aan een standaard. Er zijn staande lampen en tafellampen. Naast de standaard lampjes zijn er ook grotere exemplaren. Luxere lampen zijn er ook in de vorm van een dier of bijvoorbeeld een voet.
Over het algemeen wordt olijfolie als brandstof gebruikt. Dat wordt dan aangevoerd uit het zuiden van het Romeinse Rijk, meestal uit het huidige Spanje. Als alternatief wordt ook olie gebruikt geperst uit lokale zaden en noten, zoals hazelnoten of lijnzaad.
Over het algemeen worden olielampen vooral in militaire nederzettingen gevonden. Bij de meeste archeologische opgravingen zijn het er heel veel. Zoveel dat alleen de allermooiste exemplaren worden bewaard voor musea. Bij de opgravingen van castellum Albaniana zijn echter ‘slechts’ zeven exemplaren aangetroffen, al kan het zijn dat onder de niet gedetermineerde vondsten scherven van veel meer olielampen zitten.
Foto’s:
Olielamp in Archeologiehuis Zuid-Holland, gevonden in Valkenburg CC BY 4.0
Olielamp zonder oor replica
Olielamp hangend aan tafelstandaard replica
Olielampen in Museumpark Xanten
Romeins Alphen is een initiatief van Minerva TXT producties / Eveline
Verhoeve
Copyright © teksten en foto's Eveline Verhoeve
Contact:
MinervaTXTproducties@ziggo.nl