Romeinse grens als Unesco Wereld Erfgoed
De Limes, de grens rond het Romeinse Rijk, loopt dwars door de gemeente Alphen aan den Rijn. Daarmee is deze gemeente een van de hoofdrolspelers in het dossier Nedergermaanse Limes, de Romeinse grens die door Unesco dinsdag 27 juli 2021 op de Werelderfgoedlijst is geplaatst.
Binnen de gemeentegrenzen ligt maar liefst 14 kilometer van de Romeinse Nedergermaanse Limes. De castella in Zwammerdam en in het Alphense stadshart aan deze grens zijn allebei opgegraven. Daarvan ligt niets meer onder de grond. In Zwammerdam zijn na afloop van de opgraving van castellum Nigrum Pullum de zes Schepen van Zwammerdam gevonden in de voormalige bedding van de Oude Rijn. Ook deze schepen zijn compleet opgegraven.
Zowel Nigrum Pullum als Albaniana zijn in de grond niet meer aanwezig. Dat is de reden dat de gemeente Alphen aan den Rijn wel tot het werelderfgoed Nedergermaanse Limes behoort, maar dat door de Unesco geen beschermde status is toegekend aan ‘iets’ binnen de gemeentegrenzen.
Dat is erg jammer, wellicht zelfs een gemiste kans, want het is grotendeels bekend waar de grensweg loopt en dat er onder de grond nog verschillende Romeinse militaire resten moeten zijn. En jawel, amper een jaar na de erkenning als werelderfgoed is een Romeinse dam aangetroffen met ernaast overblijfselen van gebouwen plus een goed bewaard deel van de Romeinse rijksstraatweg. Zeer waarschijnlijk gaat het om een Romeins wachtstation halverwege de forten Matilo (Leiden) en Albaniana en een kleine tempel.
