Rekensom of een cohort in Albaniana past
In principe heeft elke Romeinse kazerne, castra en castella, een appelplaats. Een grote ruimte, meestal in de basilica van de principia, waar het complete legioen of cohort samen kan komen. Bijvoorbeeld voor ceremoniën, parades of voor een toespraak van de commandant. Maar: past er wel een cohort in het hoofdkwartier van Albaniana?
Normaal gesproken is de basilica, de grote hal aan de achterzijde van het hoofdkwartier, de aangewezen plek voor bijeenkomsten. Alternatief is de grote open binnenplaats voor de basilica, maar dit is zelden aangetoond.
De vraag is nu: heeft een castellum als Albaniana voldoende ruimte om een compleet cohort van ongeveer vijfhonderd man op te stellen in het hoofdkwartier, de principia?
Die vraag is niet simpel te beantwoorden. Maar een aantal aannames en rekensommen verder lijkt het erop dat het krap wordt, maar wel mogelijk is.
De opstelling
Als de manschappen zich opstellen in lorica segmentata met helm en schild hebben zij per persoon ongeveer zeventig centimeter in de breedte en vijftig centimeter in de diepte nodig. Als de soldaten geen wapens en schild bij zich hebben, is er minder ruimte nodig. Er zijn zes centuria van elk tachtig manschappen in een cohort plus hun officieren.
De rekensom voor de basilica
Als elke centurie twee rijen diep staat, is dit in de breedte achtentwintig meter. Per centurie is er een extra rij in de diepte voor de officieren inclusief standaarddrager plus een ‘lege rij’. Een langwerpige opstelling voor zes centuria is dan achtentwintig meter breed en tien meter diep. Dat zou in theorie moeten passen in een basilica.
De rekensom voor de binnenplaats
Als elke centurie vier rijen diep staat, is dit in de breedte veertien meter. Per centurie is er een extra rij in de diepte voor de officieren inclusief standaarddrager plus een ‘lege rij’. Een rechthoekige opstelling voor zes centuria is dan veertien meter breed en achttien meter diep. Dat zou in theorie moeten passen op de binnenplaats van de principia.
Past dat wel in de principia
De vraag is nu of een basilica met een minimale binnenmaat van achtentwintig bij tien meter in castellum Albaniana past. Het antwoord is ja, maar het wordt wel krap.
Een principia met een binnenplaats van ongeveer veertien bij achttien meter is ook mogelijk. Dat is wellicht nog krapper omdat er een basilica aan de achterzijde van de binnenplaats staat en een poortgebouw of porticus aan de straatkant.
Uiteraard zijn er meer mogelijke opstellingen voor de zes centuria.
De maten van castellum Albaniana
De totale lengte van het Alphense castellum is ongeveer honderdtwintig meter en de breedte ongeveer tachtig. De principia staat tussen de weg die het castellum in tweeën deelt en de smallere weg langs de omwalling. Dit betekent dat het hoofdkwartier iets meer dan dertig meter diep en breed kan zijn.
Of een compleet cohort in de basilica past, is wel een beetje speculeren. Er is namelijk uitgegaan van een grote lege hal. Kantoren zijn hierbij bijvoorbeeld niet meegenomen, deze zitten dan in de ruimten rond de binnenplaats. En er is weinig speelruimte aan alle kanten. Dit geldt voor de logische optie in de basilica en het geldt ook voor het zelden aangetoonde alternatief op de binnenplaats.
