Ontstaan van de Limesweg

Langs de grensrivier worden lokale paden aangelegd om castella, en wachttorens, onderling te verbinden. In eerste instantie gaat het om natuurlijke paden en knuppelpaden. Hiervoor worden leggers in de lengte van de wegrichting gelegd met dwars daarop het loopvlak bestaande uit stammetjes.

Een ‘echte’ Romeinse weg is tussen 85 en 90 aangelegd. Dat valt samen met een grote bouwcampagne langs de Oude Rijn en het Kanaal van Corbulo. Toch gaat het nog om lokale weggedeelten. De gebruikte techniek heet agger en bestaat uit een fundering van aarde met een half verhard wegdek van grind. Aangetroffen hout is lokaal zachthout van es en els.

Keizerlijk bezoek

Daarna wordt de Romeinse weg twee keer in haar geheel aangepakt. De eerste keer rond het jaar 99 en de tweede keer in het jaar 125. Beide keren is een inspectietocht van een keizer, eerst Trajanus en later Hadrianus, de aanleiding.

Reconstructie

Een eerste plan voor een verbetering van de weg is uitgevoerd rond het jaar 100. Zowel in Valkenburg, Leiden, Alphen aan den Rijn en Woerden als in Leidsche Rijn is het gebruikte hout in 99-100 gekapt. Het gaat daarom waarschijnlijk om een grotere geplande reconstructie. De weg wordt aangelegd als beschoeide agger, de fundering wordt gesteund door een bekisting aan beide zijden.

Een dijk

De tweede reconstructie in 125 wordt nog grondiger aangepakt. De ongeveer 5 meter brede weg is gebouwd door een technische eenheid van het Romeinse leger. De fundering wordt deze keer gestort in een forse eikenhouten bekisting, zodat de planken beschoeiingen en de taluds goed bij elkaar worden gehouden. De weg is als een dijk aangelegd met een grove opvulling die aanzienlijk hoger ligt dan het landschap. Op een aantal erg zompige plekken zijn moerasbruggen aangelegd.

Rijksstraatweg

Het gaat bij de Limesweg om een groot project, in moderne termen de aanleg van een rijksstraatweg. Het project wordt aangestuurd door de centrale overheid. Er wordt niet alleen aan de weg gebouwd, het gaat ook om beschoeiingen en kadewerken.

Het gebruikte eikenhout komt uit de wouden tussen Xanten en Venlo, mogelijk uit een kweekbos, en wordt vanuit het Rijnland over de rivier met vlotten aangevoerd. Voor minder belangrijke onderdelen wordt lokaal hout gebruikt, meestal in de vorm van takken.

COH II CR

Tijdens de aanleg van de Rijnlandroute bij Valkenburg is de Limesweg door archeologen gevonden. Er zijn sinds 2018 ongeveer duizend palen aangetroffen. De helft wordt in situ bewaard. Dit betekent dat deze palen niet worden opgegraven. De andere helft is wel opgegraven. Tussen deze palen zijn vier gestempelde exemplaren gevonden met het stempel COH II CR.

De tekst op het stempel is een afkorting van Cohors II Civium Romanorum. Dit is een gespecialiseerde technische eenheid van het Romeinse leger. Wat zij precies voor werkzaamheden aan de weg uitvoeren, wordt nog onderzocht. Hun rol kan bijvoorbeeld aannemer van de hele Limesweg zijn geweest.