Leren omgaan met de gladius

De wapentraining van Romeinse rekruten lijkt op die van gladiatoren in een gladiatorenschool. Eerst wordt geoefend op een oefenpaal, zowel met een houten zwaard als met een speer. Daarna vechten de nieuwelingen tegen elkaar met houten zwaarden en een rieten schild. Deze zijn beide zwaarder dan de ‘echte’ wapens, zodat ook meteen de spieren worden getraind.

Gladius

Het gebruikelijke zwaard tijdens de eerste eeuwen van het keizerrijk is de gladius. Dit is een kort steekzwaard. Het is niet de bedoeling dat met de gladius wordt gehouwen. De gladius is echter uitermate geschikt om mee te steken. Doel is dat de punt van het zwaard de tegenstander doorboort op een zwakke plek. Bijvoorbeeld aan de onderkant van een pantser in de buik of tussen het pantser en de helm in de nek. De gladius wordt in de keizertijd in een schouderriem gedragen.

Ouder zwaard

Tijdens de Romeinse republiek, in de eeuwen voor het begin van de jaartelling, is het gebruikelijke zwaard langer. Het langere zwaard is de voorloper van de gladius uit de keizertijd.

Lange zwaarden

De keizerlijke cavalerie gebruikt ook een langer zwaard. Daarmee wordt vanaf de rug van een paard gevochten op dezelfde manier als met de ‘gewone’ gladius. Als de ruiter van zijn paard wordt gescheiden wordt het lange zwaard ook tijdens man-tegen-man gevechten ingezet. In de late keizertijd, vierde en vijfde eeuw, wordt deze spatha ook door de infanterie gebruikt en vervangt dan de gladius.

Zwaarden en -schedes ♥

Tijdens de opgravingen in het Alphense stadshart zijn wel onderdelen van zwaardschedes gevonden, maar de zwaarden zelf niet. In de grond uit de oeverzone op de stortplaats zijn echter een gebogen zwaard, twee zwaardpunten en een zwaardfragment gevonden door amateurs met een metaaldetector.

Foto 1: soldaat met reconstructie van een gladius
Foto 2: reconstructies van oefenzwaarden
Foto 3: Romeinse gladiusfragmenten (overgenomen uit Gered uit de Grond, zie literatuurlijst)