Legioen, cohort, centurie en contubernium
De opbouw van het Romeinse leger blijft de eerste eeuwen van de jaartelling min of meer ongewijzigd. De legioenen zijn verdeeld in cohorten en deze bestaan uit centuries. In de grensgebieden opereren vooral cohorten auxiliari die niet tot een legioen behoren.
In de eerste drie eeuwen van de jaartelling, bekend als het Principaat, zijn er standaard ongeveer dertig legioenen. Dit aantal wijzigt zelden. In het jaar 9 worden drie legioenen vernietigd tijdens de Slag in het Teutoburgerwoud, de Varusschlacht. In het jaar 70, na het neerslaan van de Bataafse Opstand, worden vijf legioenen ontbonden.
Legioen
Tien gewone cohorten vormen samen een Romeins legioen van ongeveer vijf- tot zesduizend man. Het eerste cohort is het belangrijkste en ook groter dan de andere. In de legioenen dienen legionairs. Deze soldaten zijn gerekruteerd onder Romeinse inwoners.
Cohort
Een cohort infanterie is verdeeld in zes centuries, eenheden van tachtig man plus leidinggevenden. Een cohort cavalerie, een ala, is verdeeld in zestien troepen van tweeëndertig ruiters in totaal vijfhonderdtwaalf man. Een mengvorm is een cohort infanterie aangevuld met honderdtwintig ruiters.
Een cohort wordt geleid door een prefect. Bij de auxiliari is de prefect tevens de kampcommandant.
Centurie
De basiseenheid van het Romeinse leger is de centurie. Elke centurie van circa tachtig man wordt geleid door een centurio en een aantal (onder)officieren. De rechterhand van de centurio is een optio, verder zijn er onder meer een signifer en een tessaurius. In de castella wordt elke centurie in een eigen barak ondergebracht met op de kop de woning van de centurio.
Contubernium
Een centurie is onderverdeeld in contuberni, tentgroepen van acht legionairs. Per contubernium van acht soldaten is er een leefruimte met bedden, een haard, zitplaatsen en een tafel. De voorruimte dient als wapenopslag en heeft soms een aparte hal.
