Het kantoor
De Romeinen hebben de bureaucratie zo ongeveer uitgevonden. Dat maakt dat handelshuizen en ook kleinere ondernemers er een kantoor, een tablinum, op na houden. Soms gaat het om een grote ruimte aan de straat waar ook klanten worden ontvangen, maar het kan ook een hokje zijn achter de winkel of de werkplaats.
In een kampdorp is de administratie verbonden aan het bijbehorende castellum. Dit komt omdat alle inwoners in de vicus, het kampdorp, een relatie hebben met het militaire gezag. De kampcommandant, de prefect, is de baas in de regio rond zijn kazerne. De grote kantoren zitten dan ook in het bestuurscentrum van het castellum.
Toch moeten de ambachtslieden, winkeliers en horecaondernemers ook hun eigen administratie bijhouden. Hiervoor is vaak een kamer ingericht achter de winkel of de werkplaats. Soms gaat het niet om een ‘echt’ kantoor, maar om een afgeschermd hoekje in een grote leefkeuken.
In het kantoor staat een tafel of een bureau met stoel, kruk of bankje. Er is een kast voor de boekrollen of berkenbladen en op het bureau staat een inktstel. Ook wasplankjes, voor de snelle tijdelijke notities, hebben hier een plek. Evenals een abacus voor berekeningen, bijvoorbeeld van de voorraden.
