Het terrein is er woest. Het klimaat ruw. Het leven en landschap somber.

Welkom in Romeins Alphen!

Handmolen

Handmolen

15 februari 2022

Graan wordt naar de legerplaatsen aangevoerd inclusief kaf. Dat wordt pas vlak voor gebruik verwijderd. Daarna wordt het graan gemalen. Dat kan centraal in grote hoeveelheden en dit kan in kleine dagelijkse hoeveelheden met een handmolen.

Bij centraal verwerken worden grote maalstenen gebruikt die door een ezel of door mankracht, vaak door slaven, worden aangedreven. Zo’n molen kan bij een castellum horen of bij een bakkerij in het kampdorp.

Kleine maalstenen vormen een handmolen. Deze handmolens zijn in principe in elk huishouden te vinden, dus ook in de contubernia. Alle molens bestaan uit twee maalstenen: de ligger en de loper.

Bij handmolens ligt de onderste steen, de ligger, op een kruk. De onderste steen is enigszins bol van vorm. De bovenste steen, de loper, is enigszins uitgehold om als een trechter het graan netjes door een gat tussen beide maalstenen te laten glijden. De beide maalvlakken hebben een groevenpatroon.

De bovenste steen ligt op de onderste en draait om een spil. De bovenste steen heeft een handvat, bovenop of aan de zijkant, zodat deze rond kan draaien en zo het graan tot meel malen.

Er is geen vondst van een (deel van een) maalsteen bekend uit Albaniana. Dat heeft misschien iets te maken met de 12 vierkante meter (nog) niet onderzocht stenen materiaal in combinatie met niet opgegraven terrein.