Goudse Rijpad

Nabij de Limesweg in de smalle corridor tussen de rivier Oude Rijn en het veenbos is een boerenhoeve uit de Romeinse tijd opgegraven. Er is een woonstalhuis gevonden met een flinke greppel rond het hele boerenerf. Het gaat om een driebeukig gebouw van ongeveer 18 meter lang en 6.5 meter breed, het ene deel van de boerderij is in gebruik als stal en het andere als woonhuis. Dit is een gebruikelijke plattegrond voor boerenhoeven die heel lang in gebruik is geweest. De wanden zijn van hout en leem gemaakt. Waarschijnlijk is in de omgeving rundvee gehouden.

Aardewerk

54 procent van het opgegraven aardewerk is Romeins, 46 procent is lokaal. Herkenbaar zijn op een pottenbakkersschijf gedraaid, en dus Romeins, aardewerk en handgemaakt lokaal aardewerk. Het Romeinse aardewerk is te dateren tussen 70 en 150 CE, dit is na de Bataafse Opstand tot halverwege de tweede eeuw. Het gaat om een gebruikelijke selectie aardewerk uit deze periode, onder meer terra sigillata, amforen voor olijfolie en wijn uit het zuiden en amfora voor bier uit de omgeving van de Schelde. Het lokale aardewerk stamt uit dezelfde periode.

Steen

Er is een aantal stenen fragmenten gevonden. Dit zijn grotendeels wetstenen, voor het slijpen van metalen messen en zwaarden. Er zijn twee fragmenten van grote maalstenen opgegraven. Er zijn drie stenen onderdelen van bewerkt bouwmateriaal gevonden en er is een grotere hoeveelheid onbewerkt bouwmateriaal en stenen van de Romeinse weg.

Keramisch bouwmateriaal

Er is een behoorlijke hoeveelheid gebakken aardewerk bouwmateriaal aangetroffen. Echter niet in de omgeving van het woonstalhuis. Onder de vondsten zijn dakpannen afkomstig uit verschillende Romeinse pannenbakkerijen. Er zijn ook onderdelen van een Romeins verwarmingssysteem gevonden en wellicht vloertegels.

Metalen vondsten

De metalen voorwerpen die zijn opgegraven, vallen in de categorieën handel en nijverheid, lichamelijke verzorging en militair. Onder de vondsten: vijf fibula’s, twee gebroken armbanden, een oorlepel, munten, een zegeldoosje, een hamerdissel, de speerpunt van een pilum en een flink aantal spijkers. Alles is te dateren tussen de eerste en derde eeuw.

Limesweg

De limesweg tussen Nigrum Pullum en Albaniana, die ook op het opgravingsterrein ligt, is ter hoogte van het Goudse Rijpad inclusief de taluds ongeveer 14 meter breed. Aan de zuidkant is vermoedelijk een bermsloot. Het wegdek bestaat uit een opgehoogde grindbaan van ongeveer 20 centimeter. Dit is een restant en de laag grind kan oorspronkelijk dikker zijn geweest. De weg loopt over een zandlaag waardoor een agger niet nodig is. Wel moet in de weg een vlakke brug hebben gezeten over een veenstroom richting de Oude Rijn. De weg is op z’n vroegst eind eerste eeuw aangelegd.

Boerenhoeve in militaire context

Uit het opgravingsrapport ADC 226 van maart 2004 blijkt dat een deel van een groter bewoond terrein is opgegraven. Naast de Limesweg is een boerenhoeve bestaand uit een groot woonstalhuis met een brede greppel eromheen gevonden plus materiaal vanuit een Romeinse militaire context. Vermoedelijk ligt deze (nog) niet gevonden wachtpost aan de niet opgegraven Rijnkant van het terrein naast een behoorlijke geul die afwatert in de rivier.

Met andere woorden: waarschijnlijk gaat het om een combinatie van een militaire wachtpost en een boerenhoeve. Dan is een logische veronderstelling dat de hoeve in dienst stond van de militaire aanwezigheid in het grensgebied.

Opgegraven terrein

Vlak na de Romeinse tijd zijn veel sporen op de locatie Goudse Rijpad verdwenen en verspoeld door minimaal een overstroming. Ook is er behoorlijke schade aangericht door kleiafgravingen in latere tijden ten behoeve van de lokale baksteen- en dakpannenindustrie. Het terrein is opgegraven, omdat door de aanleg van een viaduct in rijksweg 11 behoud onmogelijk was.