Metaalbewerking is een van de hoofdactiviteiten in de fabrica van een Romeins castellum. Er zijn veel reparatiewerkzaamheden nodig. Fijn metaalwerk is echter een nevenactiviteit van een smid of het wordt in een kampdorp gedaan. Dit is in en bij Albaniana niet aangetoond.
Het grovere metaalwerk wordt in de bedrijfsgebouwen, de fabrica, van een castellum gedaan. Bij fijner metaalwerk gaat het vaak om sieraden van edelmetaal zoals goud en zilver. Dat is onwaarschijnlijk als ambacht in een militaire context.
Er zijn echter ook veel sieraden waarvoor draden van brons of koper wordt gebruikt, zoals koud getrokken draden voor kettelwerk of draadfibula’s. Voor kettelwerk worden van een draad schakels gemaakt om een kralen aan elkaar te rijgen. Eenvoudig kettelwerk wordt gemaakt door met een tangetje een dunne bronzen draad te bewerken. Een kleine eenvoudige draadfibula wordt van een enkele draad gemaakt, dit kan zowel koper als brons zijn. De draad wordt gevormd met een tang en een hamer, gehard en er wordt een punt aangeslepen.
Fijn metaalwerk kan ook gietwerk zijn. Dan wordt een mal gemaakt door een negatieve vorm te creëren, bijvoorbeeld in zand, klei of steen. Het metaal wordt gesmolten en daarna in de mal gegoten. Na het afkoelen wordt het voorwerp uit de mal gehaald. Daarna volgt vijlen en polijsten.
Bij een legering van koper met zink of lood ontstaat geel brons. Een legering van koper met tin zorgt voor een rode kleur. In een militaire context is het meeste brons geel van kleur. Zowel koper als zink, lood en tin worden niet lokaal gewonnen. De grondstoffen voor brons zijn dus altijd aangevoerd. Er wordt echter ook vaak gebruik gemaakt van oud en afgedankt brons, dat omgesmolten wordt.
Foto boven: fijn metaalbewerker aan het werk
Foto onder: draadfibula van koperdraad (replica)
Romeins Alphen is een initiatief van Minerva TXT producties / Eveline
Verhoeve
Copyright © teksten en foto's Eveline Verhoeve
Contact:
MinervaTXTproducties@ziggo.nl