De kleine Limes castella langs de Rijn hebben een hoofdweg vanaf de steigers en een doorgaande weg parallel aan de rivier. De doorgaande weg sluit later aan op de Limesweg. Er is ook een weg in het castellum langs de muren en er zijn paden tussen de gebouwen.
De indeling van de Limes castella in de Rijndelta, zoals Albaniana en Nigrum Pullum, wijkt af van die van een ideaal Romeins castellum. De afwijking is de verdeling in sectoren. Kort door de bocht zijn er normaal gesproken drie sectoren. De hoofdgebouwen liggen over het algemeen in het midden van het castellum met aan weerszijden barakken en bedrijfsgebouwen. De Limes castella hebben twee sectoren. Daardoor is ook de ‘voorkant’ anders geplaatst, die zit bij de Limes castella aan een lange zijde aan de rivier en niet aan een korte zijde ‘op’ de weg.
De alternatieve indeling heeft ook gevolgen voor de wegen. Maar niet voor alle wegen. De via sagularis volgt ook bij de Limes castella de binnenzijde van de wal en loopt rond de bebouwing. Via deze weg is de wal, en daarmee de verdediging, overal toegankelijk.
Omdat de Limes castella met een lange zijde naar de rivier staan, is de hoofdpoort in een lange zijde geplaatst met de ‘voorkant’ naar de steigers in de Rijn. Van de hoofdpoort loopt een weg, de via praetoria, rechtstreeks naar het hoofdkwartier in het castellum.
Voor het hoofdkwartier langs loopt de doorgaande weg dwars door het castellum. Deze via principales sluit later naadloos aan op de Limesweg parallel aan de rivier. Deze weg deelt het castellum in tweeën. In Albaniana zijn dat de rivierkant met de soldatenbarakken en de landkant met de bedrijfsgebouwen plus de woning van de prefect, de kampcommandant.
De reconstructie van de wegen is mogelijk omdat er delen van wegen zijn gevonden en ook de locatie van de poorten is bekend. Het is daarom ook duidelijk dat er op een zeker moment vier poorten zijn: noord, oost, zuid en west. De weg door de westelijke poort is de via decumana, een achterweg naar de achterpoort.
Romeins Alphen is een initiatief van Minerva TXT producties / Eveline
Verhoeve
Copyright © teksten en foto's Eveline Verhoeve
Contact:
MinervaTXTproducties@ziggo.nl