Het terrein is er woest. Het klimaat ruw. Het leven en landschap somber.

Welkom in Romeins Alphen!

De Schans

De Schans

21 juni 2022

Tussen de castella Nigrum Pullum (Zwammerdam) en Albaniana (Alphen-Stad) liggen minstens twee Romeinse militaire steunpunten: De Schans en Goudse Rijpad. Locatie De Schans is opgegraven voordat het Zeemancomplex is gebouwd.

Voor de bouw van het Zeemancomplex op bedrijventerrein De Schans is in 1988-1989 een archeologisch onderzoek uitgevoerd. Daarbij is heel veel gevonden uit de Romeinse tijd. De conclusie uit de opgravingen is dat op deze locatie een militair steunpunt lag.

Het is een logische locatie, omdat hier de veenrivier Gouwe uitmondt in de Oude Rijn. Bij alle zijrivieren van enige omvang is, naar verwachting, een militaire post te vinden. Het kan daarbij gaan om een castellum, zoals Albaniana tegenover de Kromme Aar en Nigrum Pullum tegenover de Meije. Het kan ook gaan om een station, zoals bij Hazerswoude-Rijndijk, of om een wachttoren.

Het militaire steunpunt De Schans heeft greppels en ligt vlakbij de Limesweg. Tussen de vondsten zijn onder meer dakpannen van het Nedergermaanse leger met als stempel VEX.EX.GER. Ook zijn beeldjes, zoals een Romeins jongenskopje en paardenbeslag opgegraven. Verder zijn er munten uit de eerste en tweede eeuw en een bronzen oorlepeltje gevonden.

De opgraving is wel beschreven, maar is niet nader onderzocht en ook niet gepubliceerd. De informatie in dit artikel komt uit een lezing door dr. Jasper de Bruin, conservator Nederland in de Romeinse tijd bij het RMO Leiden.

Bron foto’s: Rijksmuseum van Oudheden Leiden CC BY 4.0

Foto boven: Ronde bronzen schijf, ingelegd met email. Op de achterkant zit een niet, waarmee de schijf kan worden vastgemaakt op leder. Versiering van paardentuig. Romeins, 100-200 CE. Opgegraven bij bedrijventerrein De Schans, Alphen aan den Rijn.

Foto onder: Romeins jongenskopje van pijpaarde, uit de periode 70-150 CE gevonden tijdens een opgraving op industrieterrein De Schans, Alphen aan den Rijn.

De Schans jongenskopje RMO.jpg