Het Romeinse castellum Albaniana heeft vier poorten met elk twee poorttorens. Tussen de torens is een loopbrug met daaronder twee grote deuren. De grote deuren springen in en zitten aan de castellum-zijde van de poort.
De noordelijke en zuidelijke poort in de korte zijden van Albaniana bewaken het in- en uitgaande verkeer en verbinden het castellum met de vicus, het kampdorp. Vanaf deze poorten bewaken soldaten ook de doorgaande Limesweg, die vanaf het einde van de eerste eeuw de castella langs de rivier onderling verbindt.
De oostelijke poort is de hoofdpoort van het castellum. Deze poort ligt ongeveer in het midden van de wal langs de rivier. De hoofdweg vanaf de steigers gaat via deze poort rechtstreeks naar het hoofdkwartier, de principia.
Uit de archeologische opgravingen blijkt dat er een westelijke poort is, maar het is niet duidelijk vanaf wanneer. Mogelijk is deze poort pas later gebouwd en is de functie die van ‘achterdeur’ naar de vicus die is ontstaan na de Bataafse Opstand.
Elke poort bestaat uit twee torens met een verdieping en een loopbrug ertussen. De loopbrug ligt boven de grote deuren. De torens hebben een gesloten benedenverdieping, waarschijnlijk het verblijf van de wacht. De bovenverdieping is open.
De weergang op de wal sluit aan op de loopbruggen van de poorten De weergang is toegankelijk met een trap bij elke poort. De trap ligt aan de via segularis, de weg die in het castellum langs de hele omwalling loopt.
Tot ver in de tweede eeuw zijn de poorten, hoektorens en tussentorens houtbouw. Daarna wordt de complete omwalling waarschijnlijk in steen herbouwd.
De zuidelijke poort van castellum Albaniana is relatief het beste bewaard gebleven onder de grond. Tijdens de opgravingen zijn verschillende bouwfasen gevonden. Opgravingsleider prof. Rien Polak heeft in 2006 een reconstructie gemaakt van de eerste houten poort voor Museumpark Archeon (foto poort met bewaking). In 2022-2023 is een reconstructie van het complete castellum gemaakt door archeoloog Julia Chorus (foto maquette).
Romeins Alphen is een initiatief van Minerva TXT producties / Eveline
Verhoeve
Copyright © teksten en foto's Eveline Verhoeve
Contact:
MinervaTXTproducties@ziggo.nl