De officiële toga
Soms lijkt het alsof alle Romeinse mannen in een toga rondlopen. Nu zijn er in werkelijkheid maar weinig mannen in toga. Waarom? Een toga is geen normaal kledingstuk. In de keizertijd worden toga’s alleen gedragen bij officiële gelegenheden. Door rijke en vooral belangrijke mannen.
De toga als officieel kledingstuk is vanaf de keizertijd te vergelijken met het dragen van een 'modern' jacquet. Eerst is het een normaal kledingstuk maar hoe verder in de tijd, hoe uitzonderlijker het dragen ervan wordt.
Zo’n zwarte pandjesjas met gestreepte broek wordt tegenwoordig alleen nog gedragen bij zeer officiële gelegenheden. Door koningen, prinsen, presidenten en ministers. Bij een hele grote bruiloft. En bij zoiets als een staatsbegrafenis.
Functie
De toga heeft een soortgelijke functie. Vrije rijke maar vooral belangrijke mannen dragen een toga bij officiële bijeenkomsten, zoals een huwelijk of begrafenis. De toga wordt ook nog lang gedragen door de senatoren en magistraten en door Romeinse priesters.
De toga is normaal gesproken gebroken wit, dit is de natuurlijke kleur van wol. De toga van een ridder, een equites, heeft mogelijk een smalle purperen zoom in combinatie met smalle purperen clavi op de bijbehorende tunica. De andere optie is een geheel witte toga in combinatie met paarse clavi op de tunica.
Senatoren, priesters en hoge ambtenaren, de magistraten, hebben een brede purperen zoom en brede purperen clavi op hun tunica. De keizer is de enige die een geheel purperen toga mag dragen.
Plooien
Het is heel belangrijk om een toga goed te dragen. De toga hoort op een bepaalde manier gedrapeerd te worden met alle plooien op de juiste plek. Onder de toga wordt oorspronkelijk helemaal niets gedragen, maar in de keizertijd hoort een lange tunica onder het gewaad.
Vanaf de keizertijd maakt de toga een ontwikkeling door. Van een gedrapeerd model naar een genaaid model. Daardoor wordt het gemakkelijker om de toga aan te trekken. Aan het einde van de Romeinse tijd is de toga als kostuum verdwenen.
Lange lap stof
Een toga bestaat uit een geweven lange, relatief smalle, wollen lap stof met een rechte zijde en een afgeronde zijde. Een kleine toga is min of meer een halve ovaal. De zoom loopt langs de afgeronde zijde. De rechte zijde wordt gevouwen en ligt langs het lichaam, terwijl de afgeronde zijde rond de enkels hangt. De punt van de toga komt aan de buikzijde en op de rug tot onder de knie. Een langere toga krijgt een umbo, een grote geplooide knoop, aan de rechterzijde op de buik. Een extreem lange toga heeft brede gevouwen 'banden' en gaat twee maal rond het lichaam.
Het is vrijwel onmogelijk om de toga zelf te draperen. Een handige slaaf, en soms twee, drapeert de toga rond het lichaam van de drager. De toga wordt op de linkerschouder gelegd, achterlangs gedrapeerd en onder de arm door naar voren gehaald. Vervolgens wordt de gevouwen 'baan' onder de baan op de schouder geschoven zodat de toga op zijn plek blijft zitten. Daarna wordt de umbo naar boven getrokken en in model gedrapeerd.
