De drie boomstamkano’s opgegraven bij castellum Nigrum Pullum (Zwammerdam) zijn waarschijnlijk alle drie gebouwd om als vissersboot te worden gebruikt. In het waternetwerk van de veenstroompjes die afwateren in de Oude Rijn én op de rivier zelf zijn het hele handige scheepjes.
De Romeinse vissersboten zijn opgegraven na afloop van de opgraving van castellum Nigrum Pullum. Min of meer bij toeval zijn de zes Schepen van Zwammerdam gevonden. Drie ervan zijn boomstamkano’s en de andere drie zijn platbodems gebruikt als transportschepen. De schepen zijn genummerd in de volgorde waarin ze zijn gevonden.
Het type boomstamkano heet ‘Rijnlands model’. Het zijn namelijk geen simpele uitgeholde boomstammen. De uitgeholde boomstammen die de basis vormen van de vissersboten hebben twee zijboorden gemaakt van planken. Hier zijn dolboorden aan bevestigd waar roeispanen in passen.
Van boomstamkano 1 zijn de voor- en achterzijde opgegraven, het middendeel is verloren gegaan. De boomstam is van eikenhout en is 7 meter lang. De kano is 80 centimeter breed. De boot heeft een gat in de voorsteven waar een touw aan kan worden bevestigd.
Ook is aan de voorzijde een afgesloten dek gemaakt. Hier zit oorspronkelijk een luik in, maar dat is niet teruggevonden. In een zijwand zijn gaten geboord waardoor een bun ontstaat waar vissen door het instromende water levend in vervoerd kunnen worden.
Boomstamkano 3 heeft eenzelfde opbouw met een uitgeholde eik als basis. De zijboorden zijn van zilverspar en dat is geen lokale boomsoort, maar komt waarschijnlijk uit het zuiden van het huidige Duitsland. De basis en de zijwanden zijn verstevigd met dwarsspanten met knieën. De kano is 10,4 meter lang en 1,4 meter breed.
De vissersboot heeft mastsporen. Dit betekent dat met de boot gezeild kan worden, maar een alternatieve verklaring is dat het om een trekpaal gaat om touwen aan te bevestigen.
Boomstamkano 5 is 5,5 meter lang en 80 centimeter breed. Mogelijk is boomstamkano 5 eerder een vislegger dan een varende boomstamkano met een bun zoals kano 1. Kano 5 is namelijk ingekort en heeft een rechte achterkant die is dichtgetimmerd. De opbouw van de boot is soortgelijk aan boomstamkano 1 inclusief gaten in de zijwanden en een dek met een luik.
Zowel de boomstamkano's als de transportschepen worden in Museumpark Archeon in de Zwammerdam Restauratiewerf gerestaureerd.
Romeins Alphen is een initiatief van Minerva TXT producties / Eveline
Verhoeve
Copyright © teksten en foto's Eveline Verhoeve
Contact:
MinervaTXTproducties@ziggo.nl